Brussel — 100 jaar stedenbouw 1910-2010

Boekbeschrijving

Dit boek had ook de titel “Het Brussel uit de dromen van architecten en stedenbouwkundigen” kunnen dragen. Het illustreert aan de hand van paginagrote, toegelichte afbeeldingen hun ambitie om de hoofdstad van Brussel door middel van grote projecten het uitzicht van een metropool te geven.

De dag na het verdwijnen van koning Leopold II, wiens visie op Brussel sterk door Parijs werd beïnvloed, luidde de Internationale Tentoonstelling van 1910 een nieuw tijdperk in, dat van de sociale en hygiënische stedenbouw waaruit de tuinsteden ontstonden. De crisis van 1929 zorgde voor een doorstart voor grote werkzaamheden, onder meer het spoorwegkruispunt tussen het Noord- en het Zuidstation. Daarbij werd ook de eeuwenoude band tussen het stadscentrum en de rand verbroken. De Staat en de gemeentes organiseerden grote wedstrijden, bijvoorbeeld voor de Kunstberg en de omgeving van het Zuidstation. In de jaren vijftig vierde het geloof in de vooruitgang ten dienste van de mensheid hoogtij maar voor stedenbouw kende een tabula rasa en er werden stedelijke snelwegen aangelegd. Mei 68 en het ontstaan van de wijkcomités veranderden de situatie en door participatie werd stedenbouw gestuurd in de richting van projecten die meer aandacht besteedden aan de lokale context. Tegelijkertijd groeide Brussel uit tot hoofdstad van Europa waar een kosmopolitische culturele dimensie bij werd ontwikkeld. Tenslotte leiden de aandacht voor het milieu en duurzaamheid tot de comeback van de bestanddelen van de Europese stad: het plein en de straat.

De auteur

Maurice Culot is architect en stedebouwkundig en leider van de Arcas agentschap in Parijs.